İnkılap tarihi kronoloji

İNKÎLAP TARİHİ AYRINTILI KRONOLOJİSİ
SIRA NO	OLAY	GÜN	AY	YIL	TÜRÜ	İLGİLİ KİŞİ VE DEVLETLER	SEBEBİ	SONUCU	TARİHİ ÖNEMİ
1	TRABLUSGARP SAVAŞI			1911	SAVAŞ	İTALYA -OSMANLI İMP.	İtalya'nın sömürge arayışı	1.Balkan savaşı çıkması üzerine 1912 Uşi ant. İmzalandı.Trablus ve Bingazi kaybedildi	Osm. Kuzey Afrika'daki son toprağını kaybetti
2	BALKAN SAVAŞLARI			1.B=1912 2.B=1913	SAVAŞ	1.BALK.:BULG.,YUN.,SIRB.KARADAĞ X  OSMANLI 2.BALK.:YUN.,SIRB.KARADAĞ X OSMANLI X BULG.	1-)RUSYA'nın panslavizm politikası ve milliyetçilik 2.Balkan ise1.de Bulgaristan'ın fazla toprak alması	1.Balkan Savaşı'ndan sonra 1913 Londra ant.imzalandı. 2. Balkan Savaşı'dan sonra Edirne,Kırklareli geri alındı.	Ege Adaları Yunanistan'a bırakıldı.Arnavutluk 1.Balkan sırasında Balkanlarda Osmanlı'dan ayrılan son devlet...
3	I.DÜNYA SAVAŞI			1914-1918	SAVAŞ	İtilaf:İng.,Fran.Rus.,Sırb. İttifak:Alm.,Avust-Macar.,Osmanlı	Hammadde ve Pazar arayışı rekabeti(ekonomik.) Alsas Loren bölge sorunu,Rusya'nın sıcak denizlere inme isteği…	İttifak devletleri yenildi.Cemiyti Akvam kuruldu.Wilson ilkeleri yayınlandı.Mondros… imzalandı.	Bütün dünyayı etkileyen ilk savaştır.
4	BREST LİTOWSK ANTLAŞMASI	3	MART	1918	ATEŞKES	Sovyet Rusya ve İttifak devletleri	1878 Berlin Antlaşmasında kaybedilen yerler Kars,Ardahan,ve Batum geri alındı.Rusya'da Çarlık rejimi yıkıldı ve Sovyet Rusya kuruldu.
5	WİLSON İLKELERİ	8	OCAK	1918	İLKE	ABD başkanı	Savaş sonrası düzeni ve barışı sağlamak.	İtilaf Devletleri madddelerden işlerine gelenleri uyguladılar.	Osm.Devleti topraklarında azınlıklara devlet kurma hakkını gündeme getiren ilk belgedir.
6	MONDROS MÜTAREKESİ	30	EKİM	1918	ATEŞKES	Osmanlı -İtilâf Devletleri	Osmanlı Devleti'nin I.Dünya Savaşı'nda yenilmesi	İngiltere Musulu işgal etti.(İlk işgal) Urfa,Antep Maraş da işgal edildi.İşgallere karşı direniş cemiyetleri oluşturuldu.	Osmanlı Devleti fiilen sona erdi.
7	İSTANBUL'UN FİİLEN İŞGALİ	13	KASIM	1918	İŞGAL	İngilter Musul'u ,Fransa Adana ve çevresini,İtalya ise Antalya ve Konya çevresini şgal etti.	Mondros'un 7.maddesine dayanark işgaller başladı.	Mondros'un en tehlikeli maddeleri 7. ve 24.maddeleridir.
8	PARİS BARIŞ KONFERANSI ¯	18	OCAK	1919	KONFERANS	Galip İtilaf Devletleri ile Mağlup İttifak Devletleri arasında yapılmıştır.	Barış antlaşmalarını ve maddelerini belirlemek.	Manda ve Himaye fikri illk olarak Paris Barış konferansında ortaya atıldı.Sonrasında İzmir Yunanlılar tarafından ilk olarak işgal edildi.	İtilaf devletleri arasında ilk kez ikilik çıktı. (italya-Yunanistan olayı)
9	İZMİR'İN YUNANLILARCA İŞGALİ ¯	15	MAYIS	1919	İŞGAL	Yunanlılar X Türkler	Paris Barış Konferansında alınan kararlar	Kuva-i Milliye doğmuştur.Reddi İlhak Cemiyetleri kuruldu.
10	AMİRAL BRİSTOL RAPORU	13	EKİM	1919	RAPOR	Amerikalı amiral: Amiral Bristol.	Nüfüs çoğunluğunun kimlerde olduğunu ve bölgede yapılan haksızlıkları görmek.	Nüfüs çoğunluğu Türklerdedir.İzmir'in işgali haksızdır. ABD kandırıldığını görüp Monroe Doktrini'ni uyguladı.	Kurtuluş Savaşı'nın haklılığını kanıtlayan ilk belgedir.
11	M.KEMAL'İN SAMSUN'A ÇIKMASI	16-19 MAYIS 1919			Kurtuluş Savaşı nın başlaması	Mustafa Kemal →Rumları 9.ordu müfettişi olarak denetlemek…
12	HAVZA GENELGESİ	28	MAYIS	1919	GENELGE	M.KEMAL	Halkı işgallere karşı uyandırmak,bilinçlendirmek.İşgallleri protesto etmek.	İlk önce Havza'da,İstanbul ve birçok bölgede işgaller protesto edildi mitingler düzenlendi.	Mustafa Kemal İstanbul'a çağrılır.Ulusal bilinç olgunlaşmıştır.
13	AMASYA GENELGESİ	22	HAZİRAN	1919	GENELGE	M.KEMAL,ALİ FUAT CEBESOY,KAZIM KARABEKİR,(Milli birlik için çağrı yapılmıştır.)	M.Kemal geri çağrılması üzerine 7-8 Temmuz'da komutanlık görevinden  istifa etti	Sivas kongresine davet vardır.Ulusal egemenlikten ilk defa bahsedilmiştir.	Kurtuluş savaşının amacının,gerekçesinin ve yönteminin ,temsil heyetinden ilk defa bahsedildiği genelgedir.
14	ERZURUM KONGRESİ	23→ 7→	TEMMUZ AĞUSTOS	1919	KONGRE	M.Kemal ve15.Kolordu komutanı Kazım Karabekir	Cumhuriyet rejiminin ana ilkesi belirlendi.Misaki milliye öncülük etti.	Ulusal mücadelenin temel programı hazırlandı.Toplanış amacı bölgesel kararları ise ulusaldır.	İlk kez yeni bir devlet kurma fikrinden bahsedildi. Manda ve himaye fikri ilk kez reddedildi.
15	BALIKESİR KONGRESİ	26 30	TEMMUZ	1919	KONGRE	Muhittin Çarıklı Bey merkez heyeti başkanı seçildi.	Vatanı kurtarmak.	Kurtuluş savasının ilk cephesi olan batı cephesi açıldı. Herkes askerlikle yükümlüydü.	Batı Anadolu Redd-i İlhak cemiyetlerinin düzenlediği ilk büyük kongredir.
16	ALAŞEHİR KONGRESİ	16 25	AĞUSTOS	1919	KONGRE	Başkan Muhittin Bey	Vatanı kurtarmak.	Karar:İzmir'i kurtarmak için gerekirse itilaf devletleri ile hareket edilmelidir.	Balıkesir Kongresi kararları onaylanmıştır.
17	NAZİLLİ KONGRESİ	6 9	EYLÜL	1919	KONGRE	Güneybatı Anadolu kesimi Aydın,Denizli,Muğla, Antalya,Burdur'u temsil eden kongredir.	Vatanı kurtarmak.
18	SİVAS KONGRESİ	4 11	EYLÜL	1919	KONGRE	Yurdun her yerinden delegeler geldi.	Amasya genelgesinde toplanması istendi. Manda fikri ve Erzurum kararları	ARMCH birleşimi,Temsil Heyeti vatanı temsil eder. İrade-i Milliye gazetesi.Mebusan meclisi toplanmalıdır.	Tümüyle Millidir.Temsil heyeti yürütme gücünü ilk kez kullandı.Damat Ferit istifa ettirildi.
19	AMASYA GÖRÜŞMELERİ	20 22	EKİM	1919	GÖRÜŞME	SALİH PAŞA - M.KEMAL,RAUF ORBAY (İST.HÜK)       BEKİR SAMİ BEY.	Ali Rıza Paşanın iyi geçinme niyetiyle görüşme istemesi.	İstanbul Hükümeti meclisin toplanması konusundaki konulara sıcak değil.	Temsil heyeti ilk kez İstanbul Hükümetince tanınmıştır.(Hukuken)
20	ANKARA'NIN MİLLİ MÜCADELENİN MERKEZİ OLMASI	27	ARALIK	1919	MERKEZ	ATATÜRK
21	TEMSİL HEYETİ'NİN ANKARA'YA GELİŞİ	27	ARALIK	1919	MERKEZ		Coğrafi Konumu	Batı cephesine yakınlığı	Ulaşım ve Haberleşme
22	SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİ'NİN TOPLANMASI	12	OCAK	1920	MECLİS		M.KEMAL kendisinin başkan seçilmesini istemiştir.	M.KEMAL başkan seçilmemiştir.Müdafai Hukuk kazandı.Felahi vatan grubu oluşturuldu.	Misakı Milli kararları kabul ve ilan edildi.
23	MİSAK-I MİLLİ	28	OCAK	1920	MİLLİ SINIRLAR		Sınırları tesbit etmek;Sivas ve Erzurum kongrelerine dayanır.	Damat Ferit yeniden kurulur.İstanbul itilaf devletlerince  işgal edilir.	Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nce  belirlenip ilk TBMM 'ce kabul edilmiştir.
24	İSTANBUL'UN   İŞGALİ ( 2.)	16	MART	1920	İŞGAL	İtilaf Devletleri, Meclisi dağıtıp,sürgüne gönderir.	Misak-ı milli kararları	Osmanlı devleti birkez daha fiilen sona ermiştir
25	İLK TBMM 'NİN AÇILMASI	23	NİSAN	1920	MECLİS	Sinop Mebusu Şerif Bey Başkanlığında.Son Osmanlı Mebusan Meclisi üyeleri.	İstanbulun işgali ile Son Osmanlı Mebusan Mebusan Meclisinin dağıtılması.	Yeni bir hükümet kurmak zorunludur. Yasma,yürütme yetkileri meclisindir.	İhtilalidir.Tek İnklap Saltanatın kaldırılması.TBMM 'nin üzerinde hiçbir güç yoktur.Yargıyı da kullanır.
26	HIYANET-İ VATANİYE KANUNU	29	NİSAN	1920	KANUN
27	SEVRES BARIŞ ANTLAŞMASI	10	AĞUSTOS	1920	ÖLÜ ANTLAŞMA	Şartları San Remo görüşmelerinde kondu. İtilaf Devletleri -İstanbul	Osmanlıyı paylaşmak	Mebusan Meclisi kapatıldığı için onaylanmamıştır.	Sevr yerine Lozan imzalandı.
28	İSTİKLAL MAHKEMELERİ KURULDU	11	EYLÜL	1920	MAHKEME	Üyeleri Milletvekili idi.			TBMM yargı gücünü kullanmıştır.
29	DOĞU CEPHESİNİN AÇILMASI	24	EYLÜL	1920	SAVAŞ	KAZIM KARABEKİR			İlk kapanan cephe Doğu cephesidir. Buradakiler Batıya kaydırıldı
30	GÜMRÜ ANTLAŞMASI	3	ARALIK	1920	ANTLAŞMA	KAZIM KARABEKİR - ERMENİLER	Doğu cephesindeki başarılı sonuçlardan ötürü barış istendi.	Çıldır Gölü,Aras Nehri sınır olacak.Misak-ı Milli kısmen gerçekleşti.	TBMM 'nin ilk siyasi askeri ve zaferidir. Sevrin geçersizliği ilk kez belirtilmiştir.
31	1.İNÖNÜ SAVAŞI	6 10	OCAK	1921	ZAFER	İnönü ile Çerkez Ethemin isyanından yararlanan yunan birlikleri	Yunanlılar Sevri TBMM 'ye kabul ettirmek ve Milli Mücadeleyi sonlandırmak için.	Düzenli ordu çalışmaları sona erdi.	TBMM ' nin kurduğu düzenli ordunun ilk zaferidir.
32	TEŞKİLATI ESASİYE	20	OCAK	1921	ANAYASA	1.TBMM kabul etmiştir.	1. İnönü (Askeri zafer) sonucudur.	Tüm yetki meclisindir anayasadan çok ihtilale benzer.Meclis hükümeti vardır.	Laik nitelikte değildir.Yürütme, yasama TBMM 'de toplandı.
33	LONDRA KONFERANSI	23 12	ŞUBAT MART	1921	KONFERANS	İTALYA -FRANSA - TÜRKİYE	(Düşmanlar) Sevri kabul ettirmek (Türkler) Misakı Milliyi duyurmak.	İtilaf Devletleri arasında görüş ayrılığı çıktı. Yunanistana taarruz emri verildi.	TBMM 'nin varlığı İtilaf Devletleri tarafından resmen tanındı.